Δημοκρατία (?) 2

Αρκετά χρόνια μετά την καθιέρωση ενός πολιτεύματος που για πρώτη φορά στον κόσμο, η εξουσία βρίσκονταν στα χέρια των πολλών(ή τέλος πάντων, των περισσοτέρων), για τα ιδιοτελή ίσως κίνητρα του εμπνευστή του Κλεισθένη, με τα τόσα προβλήματα εφαρμογής του σε πεισματάρηδες και φιλόδοξους αριστοκράτες και ανεύθυνους πολίτες, ενώ το ευγενές κίνητρο του να μάχεσαι για ιδέες, τις αξίες και την ελευθερία σου, είχε αποδώσει ήδη στο Μαραθώνα και ενώ ο Κλεισθένης είχε ήδη ξεχαστεί από τον αχάριστο αθηναϊκό λαό, ο Αριστείδης φιλονικούσε με το Θεμιστοκλή για το αν θα πρέπει να δώσουν το βάρος στη στεριά και τους οπλίτες(Αριστείδης) ή τη θάλασσα και τις τρήρεις(Θεμιστοκλής).

Ο Ξέρξης θυμόταν πως ο πατέρας του, είχε έναν υπηρέτη να του ψιθυρίζει  απαλά στο αυτί: "Δέσποτα, μη λησμονείς τους Αθηναίους", από τότε που οι τελευταίοι συνέδραμαν τους Ίωνες, στα πλαίσια της επανάστασής τους, να πυρπολήσουν τις Σάρδεις. Ούτε  ο Ξέρξης είχε ξεχάσει και γι' αυτό μαζί με τις εκατοντάδες χιλιάδες των Περσών, Μηδών  και λοιπών στρατιωτών που κατηφόριζαν, υπήρχε και ένας πανίσχυρος στόλος Φοινίκων, Ιώνων, Αιγυπτίων και άλλων, που ο συνασπισμός των Ελλήνων θα καλούνταν να αντιμετωπίσει.

Γι' αυτό και ο Θεμιστοκλής, προσπαθούσε να πείσει τους συμπολίτες του, πως αν θέλουν να έχουν αξιώσεις στον πόλεμο εναντίων των Περσών, έπρεπε να ξοδέψουν τη νέα φλέβα ασημιού στο Λαύριο, όχι σε πεζικό, αλλά σε ναυτικό, πράγμα πρωτάκουστο για την Αθήνα.

Ο Αριστείδης, παλαιάς κοπής αριστοκράτης, που όμως έχαιρε της εκτίμησης όλων-έφερε μάλιστα το προσωνύμιο "ο Δίκαιος"-πίστευε πως τα χρήματα έπρεπε να τα ξοδέψουν στο πεζικό, που τους έβγαλε άλλωστε ασπροπρόσωπους πριν δέκα χρόνια στο Μαραθώνα.

Επειδή η πλάστιγγα όμως, δεν έγερνε στην Εκκλησία του Δήμου, υπέρ των επιχειρημάτων του ενός ή του άλλου και οι ορδές κοντοζυγώναν, αποφασίστηκε να γίνει δημοψήφισμα, με τη μέθοδο του εξοστρακισμού(αρνητική ψήφος, για όσους καταλαβαίνουν μόνο όρους reality). Όποιος εξοστρακίζονταν, θα εξορίζονταν και θα άφηνε τον άλλο να εφαρμόσει την πολιτική του.

Έχει ξεκινήσει λοιπόν η ψηφοφορία και ενόσω ο Αριστείδης με τους συνεργάτες του, στεκόταν στα εκλογικά παραπήγματα, κάποιος αναλφάβητος παππούς τον πλησίασε, κρατώντας μια κεραμίδα και χωρίς να γνωρίζει σε ποιον απευθύνεται, του την έδωσε με την παράκληση να γράψει πάνω της το όνομα "Αριστείδης" ! Αποσβολωμένος, ο Αριστείδης ζήτησε από τον παππού να μάθει το λόγο και αυτός του απάντησε :

"γιατί βαρέθηκα συνέχεια που τον φωνάζουνε δίκαιο και δίκαιο!"

Ας εξαφανίσουμε τους παππούδες σε αυτές τις εκλογές,
από το χάραμα, μέχρι το σούρουπο!

Μία, αν μη τι άλλο, διδακτική ιστορία, που μας λέει ότι η υπερβολή βλάπτει, μα και ότι οι Έλληνες από παλιά, ψηφίζαμε ό,τι να'ναι για ό,τι να'ναι λόγους..

Φυσικά όλοι γνωρίζουμε πως κατέληξε η ιστορία. Ευτυχώς η ψήφος του παππού , αν και για λάθος λόγους, έκανε τη διαφορά....Και φυσικά, οι Αθηναίοι λίγα χρόνια μετά, εξοστράκισαν και τον Θεμιστοκλή(που πήγε και έγινε σατράπης) και τον Κίμωνα και τον πατέρα του Περικλή κ.α. .....

Δημοκρατία (?) 1

*To 507 π.χ. , ενώ ο "Βασιλέας των Βασιλέων" εδραίωνε την εξουσία του από την Ιωνία μέχρι την Κίνα, στην Ελλάδα ζούσαμε στο μικρόκοσμό μας. Μέσα από τις διαμάχες μεταξύ αντίπαλων φατρίων και αντίπαλων πόλεων-κρατών όμως, εφευρέθηκε κάτι που το χρησιμοποιούμε μέχρι και σήμερα:

 Η Δημοκρατία!

Στην Αθήνα, ο καιροσκόπος και οπορτουνιστής Κλεισθένης, γόνος ων Αλκμεωνιδών, οι οποίοι εναλλάσονταν στην εξουσία ως Τύραννοι με τους Πεισιστρατίδες, κρατούσε τώρα τα σκήπτρα, μα ο Ισαγόρας, αντίζηλός του, αριστοκράτης, συμμαχούσε με τον Κλεομένη, συμβασιλέα της Σπάρτης, ώστε να τον εκδιώξει.

Ο Κλεισθένης, στα πικρά χρόνια της εξορίας, είχε την ευκαιρία να καταλάβει πως όλες οι φιλοδοξίες της αριστοκρατίας, είχαν οδηγήσει σε πολύχρονη διαμάχη και στο αίσχος της τυραννίας. Η Αθήνα νοσούσε και όλοι συμφωνούσαν. Ποια θα μπορούσε να είναι όμως η θεραπεία? 

Ο Κλεισθένης είχε συνειδητοποιήσει πως η εξουσία είχε καταντήσει μία σκιώδης έννοια. Η αριστοκρατία δε την κρατούσε σφιχτά στα χέρια της και πλέον ήταν δύσκολο να πει κανείς σε ποιον ανήκε. Υπό τον φόβο της ανατροπής από τον Ισαγόρα και την ταπεινωτική συνεργασία των συμπολιτών του με τους Σπαρτιάτες, έψαξε για συμμάχους, όχι σε άλλες αριστοκρατικές φατρίες, όπως θα έκανε κάποιος σαν κι αυτόν, αλλά σε μία τελείως καινούργια πηγή. Απευθυνόμενος στην Εκκλησία του Δήμου, ο Κλεισθένης πρότεινε κάτι που στην ουσία, αποτελούσε επανάσταση. 

Αν ο λαός, όπως  ο Ιππίας ή  ο Πεισίστρατος η ακόμη και ο Σόλων , όπως διακήρυτταν πάντα, ήταν ο κυρίαρχος πράγματι, ας έχει και την ανάλογη εξουσία! Ας συζητάει για πολιτική, ας την ψηφίζει και ας τη διαχειρίζεται, χωρίς προαπαιτούμενα ταξικά ή οικονομικά προσόντα. Ας περιβληθεί ο δήμος, με την εξουσία του κράτους. Με μία λέξη, ας γίνει η Αθήνα δημοκρατία!

Ο Κλεισθένης και οι συνεργάτες του έμοιαζαν απόλυτα αποφασισμένοι να σπάσουν το καλούπι, να χαλιναγωγήσουν τις φιλοδοξίες των αριστοκρατών όσο και του αθηναϊκού λαού. Ένα εγχείρημα, μεγαλεπήβολο, μνημειώδες και συναρπαστικό!

Τελικά, εκδιώχθηκε από τους οπαδούς του Ισαγόρα, με τη βοήθεια Σπαρτιατών στρατιωτών υπό τον ίδιο τον Κλεομένη, που έσπευσαν να βοηθήσουν και οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην Ακρόπολη  ως φρουρά. Είχε κάτι αλλάξει όμως. Ο λαός ξεσηκώθηκε, πολιόρκησε την Ακρόπολη και μετά από τρεις ημέρες, ο Κλεομένης, "πεινασμένος, βρώμικος και αξύριστος", συμφώνησε σε μια ταπεινωτική ανακωχή και έφυγε από την Αττική, ο Ισαγόρας το έσκασε στα κρυφά και οι συνεργάτες του, που προσπάθησαν να καταπνίξουν την εξέγερση, λυντσαρίστηκαν...

Ο Κλεισθένης επέστρεψε, διακήρυξε "ισονομία" και κάθε πολίτης, ασχέτως αν ήταν φτωχός ή απαίδευτος, απολάμβανε την ελευθερία λόγου. Η πολιτική δεν αποφασιζόταν στα κλειστά και χρυσοστόλιστα σαλόνια της αριστοκρατίας αλλά ανοιχτά, στην Εκκλησία του Δήμου, μπροστά σε οικοδόμους, χαλκιάδες, εμπόρους και ναυτικούς. Κανένα μέτρο δε μπορούσε να εφαρμοστεί, χωρίς την ψήφο όλων των Αθηναίων πολιτών. Ήταν ένα μεγάλο και ευγενές πείραμα. Μία πολιτεία στην οποία για πρώτη φορά, ένας πολίτης μπορούσε να αισθάνεται δεσμευμένος, ελεγχόμενος και υπεύθυνος. Και φυσικά θα είχε κίνητρο, στο άμεσο μέλλον, να πολεμήσει όχι για τις γαίες των αριστοκρατών, αλλά για την ίδια του την ελευθερία.....

*Κείμενο εμπνευσμένο από το βιβλίο "Η Περσική Φωτιά", του Tom Holland. Ορισμένα μέρη, είναι αυτούσια αποσπάσματα του εν λόγω βιβλίου.

Όλοι αρχηγοί, γίνεται?

Διαβάζω το "Περσική Φωτιά" του Tom Holland, τον τελευταίο καιρό και αποφάσισα να μοιραστώ μαζί σας μία ιστοριούλα, με δικά μου λόγια, που τη βρήκα πολύ επίκαιρη.......   ;)  Και έχω και ακόμη μία που θα σας την παραθέσω αύριο με το καλό...

480 π.χ. 

 Έχουν περάσει δέκα χρόνια περίπου από τη μάχη του Μαραθώνα και οι ορδές των Περσών με τους συμμάχους τους, καθοδηγούμενοι από έναν pissed off Ξέρξη που διψάει για εκδίκηση, μόλις έχουν περάσει τον Ελλήσποντο....

Οι ελληνικές πόλεις ερίζουν για το αν θα δώσουν "γη και ύδωρ", κατά την απαίτηση των αντιπροσώπων του Ξέρξη ή αν θα συμπράξουν με την Αθήνα και τη Σπάρτη, δημιουργώντας για πρώτη φορά ένα αρραγές μέτωπο εναντίων ενός κοινού εχθρού.

Από τις 700 πόλεις που στείλαν αντιπροσώπους οι Αθηναίοι και οι Σπαρτιάτες, μόνο τριάντα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά τους, με κυριότερες απουσίες, των Αργείων(προαιώνιων εχθρών των Σπαρτιατών) και των Θηβαίων(εχθρών των Αθηναίων).

Όταν είχαν ήδη φτάσει οι Πέρσες στις Σάρδεις, οι Έλληνες, χωρίς να έχουν δημιουργήσει ακόμη μια συμπαγή και ικανή σε ποσότητα και ποιότητα συμμαχία, μάλωναν για το ποιος θα έχει την αρχηγία των δυνάμεων(ποιων δυνάμεων), του στόλου(ποιου στόλου) κ.λ.π.

Εκείνη την εποχή, οι Συρακούσες, ήταν ανερχόμενη δύναμη, με το μεγαλύτερο στόλο που είχε να επιδείξει ελληνική πόλη και με στρατό πλέον αντάξιο αυτών των μητροπολιτικών πόλεων και φιλοδοξούσαν να γίνουν πρώτο όνομα στη Σικελία, με εκστρατείες κατά ελληνικών και βαρβαρικών πόλεων.

Παρόλο που ο Γέλωνας, τύραννος των Συρακουσών, πιο πολύ νοιαζόταν για την απειλή της Καρχηδόνας, ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του Ελληνίου, του συμβουλίου των τριάντα συμμαχικών πόλεων, απαιτώντας όμως την αρχηγία όλων των ελληνικών δυνάμεων. Όταν του το αρνήθηκαν κατηγορηματικά, απαίτησε την αρχηγία τουλάχιστον του στόλου, μιας και τις περισσότερες τριήρεις από όλες τις πόλεις, θα τις διέθετε αυτός. Και οι Έλληνες του έριξαν άλλη μία χυλόπιτα. Και τότε αυτός, αποχωρώντας από το Ελλήνιον, απάντησε περιφρονητικά: 

 "Ήρθατε εδώ έχοντας τους αρχηγούς, αλλά δεν έχετε ποιους να διατάξουν"